<<Սոցիալական բարեփոխումները Հայաստանում>> ձեռնարկը, որը պատկանում է Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամի քաղաքական ուսումնասիրությունների շարքին, կհրատարակվի նոյեմբերի 8-ին կայանալիք համաժողովից մի քանի շաբաթ առաջ և կներկայացնի այդ ոլորտի բացահայտումները: Այս հրատարակության մեջ ներառվելու են երեք քաղաքական փաստաթղթեր` ՀՀ առողջապահության ոլորտի բարեփոխումների ռազմավարությունը, Հայաստանում բնակարանային տրամադրումը և ՀՀ աշխատանքային քաղաքականության մշակման ռազմավարությունը: Համաժողովից հետո այս ձեռնարկի ամբողջական տարբերակը կարող է հասանելի լինել առցանց:
Երիտասարդ քաղաքական առաջնորդների համար ուսուցողական սեմինարի լուսանկարներ, Դիլիջան, 2011,մայիս 20-22
[fbphotos id=132485326827102]
Հայաստանում կանանց մասին վեց մասից բաղկացած կարճ հաղորդումներ
Հայաստանում կանանց մասին վեց մասից բաղկացած կարճ հաղորդումների շրջանակներում Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամի անձնակազմը հանդիպումներ է ունենում մեր ազգի առավել աչքի ընկած եւ ազդեցիկ կանանց հետ: Զինված հակամարտությունում ընդգրկված կանանց նվիրված առաջին պաշտոնական հարցազրույցը տեղի ունեցավ Արտեմիս Գրիգորյանի հետ: Ծնված լինելով Ավստրալիայում, Արտեմիսը այն խիզախ կանանցից մեկն է, ով Արցախի ազգային-ազատագրական շարժման առաջին իսկ օրերից որոշեց նվիրվել այդ գործին: Կամավոր հիմունքով նա հանդես էր գալիս որպես թարգմանիչ, նկարահանող, բուժօգնություն հասցնող եւ շատ ավելին: Զինադադարից հետո տասնյոթ տարի է անցել, սակայն Արտեմիսը դեռ ապրում է Ստեփանակերտում ամուսնու եւ երկու երեխաների հետ:
Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամը հավատացած է, որ Արտեմիս Գրիգորյանի պետ կանանց հիշելու, մեծարելու եւ աշխատանքը գնահատելու միջոցով աղջիկների նոր սերունդը Հայաստանում կարող է դաստիարակվել իսկական հերոսուհիների օրինակով:
«Սոցիալ-դեմոկրատիայի հիմքերը» – հայերեն տարբերակ
Գերմանիայում հրատարակված «Սոցիալ-դեմոկրատիայի հիմքերը» գիրքը անդրադառնում է այն հարցին, թե ի՞նչ է իրենից ներկայացնում սոցիալ-դեմոկրատիան 21-րդ դարում, որո՞նք են նրա հիմնական արժեքները, նպատակները, ինչպե՞ս կարելի է դրանք գործնականում կիրառել:
Այս գիրքը կարող է օգտակար լինել բոլոր նրանց, ովքեր ցանկանում են ակտիվ դերակատարություն ունենալ սոցիալ-դեմոկրատիայի ասպարեզում կամ հետաքրքրված են դրանով: «Սոցիալ-դեմոկրատիայի հիմքերը» գրքում դուք կարող եք հանդիպել սոցիալ-դեմոկրատիայի տարբեր մոտեցումների: Ազատություն, արդարություն եւ համերաշխություն` ահա սոցիալ-դեմոկրատիայի հիմնական արժեքները, որոնք որպես մեկնակետ են հանդես գալիս:
Այսօր հասու են գրքի հայերեն տպագիր եւ էլեկտրոնային տարբերակները:
«Սոցիալ- դեմոկրատիայի հիմքերը» (link)
<<Սոցիալական բարեփոխումները Հայաստանում>> գրքի հրատարակումը և համաժողով – 2011թ., նոյեմբերի 8
Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամը Ֆրիդրիխ Էբբերտ Հիմնադրամի աջակցությամբ հրատարակել է <<Սոցիալական բարեփոխումները Հայաստանում>> ուսումնասիրությունը, որը ներառում է երեք նորարարական գաղափարներ առողջապահության, բնակարանային ապահովման և զբաղվածության ոլորտների համար: Այս ուսումնասիրության նպատակն է ներկայացնել այլընտրանքային տեսլականներ երկրում սոցիալական արդարություն հաստատելու համար`զարգացնելով առավել հնարավոր և ֆինանսապես կայուն քաղաքական լուծումներ:
«Սոցիալ-դեմոկրատիայի հիմքերը» գրքի թարգմանությունը եւ հրատարակությունը
Գերմանիայում հրատարակված «Սոցիալ-դեմոկրատիայի հիմքերը» գիրքը անդրադառնում է այն հարցին, թե ի՞նչ է իրենից ներկայացնում սոցիալ-դեմոկրատիան 21-րդ դարում, որո՞նք են նրա հիմնական արժեքները, նպատակները, ինչպե՞ս կարելի է դրանք գործնականում կիրառել:
Այս գիրքը կարող է օգտակար լինել բոլոր նրանց, ովքեր ցանկանում են ակտիվ դերակատարություն ունենալ սոցիալ-դեմոկրատիայի ասպարեզում կամ հետաքրքրված են դրանով: «Սոցիալ-դեմոկրատիայի հիմքերը» գրքում դուք կարող եք հանդիպել սոցիալ-դեմոկրատիայի տարբեր մոտեցումների: Ազատություն, արդարություն եւ համերաշխություն` ահա սոցիալ-դեմոկրատիայի հիմնական արժեքները, որոնք որպես մեկնակետ են հանդես գալիս:
Այսօր հասու են գրքի հայերեն տպագիր եւ էլեկտրոնային տարբերակները:
Ուսուցողական Սեմինար Երիտասարդ Քաղաքական առաջնորդների համար
ԵՐԵՒԱՆ – 2011 թ. մայիսի 20-22-ը Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամը Ֆրիդրիխ Էբերտ Հիմնադրամի աջակցությամբ հայազգի երիտասարդ քաղաքական առաջնորդների համար Հայաստանի առողջարանային քաղաք Դիլիջանում կազմակերպել է եռօրյա սեմինար: Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության Երիտասարդական Միության եւ «Նիկոլ Աղբալյան» Ուսանողական միության քսան ամդամներ մասնակցեցին Գերմանիայի Թրեյնինգ Ակադեմիայից Բյորն Կուլպի կողմից վարվող թրեյնինգին:
Թրեյնինգը ընդգրկում էր երեք հիմնական բաղադրիչներ` Ռազմավարական Պլանավորում, Ապագայի Որոնում եւ Աշխարհի Սրճարան: Օգտագործելով ինտերակտիվ մեթոդներ եւ հմտություններ, Բյորն Կուլպը հետաքրքրություն առաջացրեց երիտասարդ լիդերների մոտ եւ խրախուսեց նրանց` ուսումնասիրելու հնարավորությունների ամբողջ պաշարը, որպեսզի իրենց ներկայացրած կազմակերպություններում ստեղծեն հստակորեն նախանշված տեսլական:
Առաջին 1.5 օրերը նվիրված էին Ռազմավարական Պլանավորման ուսումնասիրմանը որպես կանոնակարգված ճիգ հիմնարար որոշումներ եւ գործողություններ իրականացնելու համար, որոնք պատկերացում են տալիս եւ ուղորդում, թե ի՞նչ է կազմակերպությունը, ինչո՞վ է զբաղվում եւ ո՞րն է նրա նպատակը ապագայի շեշտադրմամբ: Ռազմավարության մշակումը հենց կազմակերպության նպատակներն են, դրանց հասնելու խնդիրների հստակեցումը եւ մոտեցումների մշակումը: Բյորն Կուլպը ընդգծեց ռազմավարական ծրագրման հինգ քայլերը. ա) աշխատանքային պլանի կազմում, բ) առաքելության եւ տեսլականի ձեւավորում, գ) տվյալների կազմում/վերլուծություն (SWOT վերլուծություն), դ) ռազմավարական ուղղություններ, եւ ե) գրավոր պլանի ձեւակերպում` ռազմավարական պլան:
Ապագայի Որոնումը հիմնված է ֆուտուրոլոգ Ռոբերտ Ջունգկի մոտեցման վրա, ով ընդգծում է այլընտրանքային ապագաների զարգացման, խնդիրների լուծումները գտնելու, որոշումներ ընդունելու եւ դրանք իրականացնելու, ինչպես նաեւ համատեղ աշխատանքի եւ համընդհանուր ուսուցման մեթոդները: Ապագայի Որոնման նպատակն է մասնակիցներին ծանոթ դարձնել իրենց խնդիրներին, գաղափարներին, ցանկություններին եւ պատկերացումներին: Ըստ էության Ապագայի Որոնման գաղափարը կոչված է ծառայելու որպես խթան նոր եւ ստեղծագործ գաղափարների զարգացման եւ ապագայում խնդիրների լուծման համար:
Թրեյնինգի երրորդ բաղկացուցիչ` Աշխարհի Սրճարանը խնդրի առարկա հարցերի վերաբերյալ քննարկումներ իրականացնելու արդյունավետ, բայց եւ պարզ մեթոդ է: Այդ գաղափարը առաջ քաշվեց ելնելով այն տրամաբանությունից, որ շատ կառուցողական քննարկումներ ավելի շուտ տեղի են ունենում սուրճի ընդմիջումների ժամանակ, քան խորհրդաժողովներում: Այդ իսկ պատճառով բուֆետ-միջավայրում մասնակիցները կլոր սեղանի շուրջ քննարկեցին նախանշված հարցերը: Այս պրոցեսը թույլ է տալիս, որպեսզի քննարկումները փոխկապակցված լինեն եւ հիմնված լինեն մինյանց կարծիքների վրա, քանի որ մասնակիցները այնուհետեւ սեղանից սեղան են անցնում, փոխանակվում գաղափարներով եւ նոր ընկալումներ բացահայտում այն հարցերի եւ խնդիրների վերաբերյալ, որոնք ամենակարեւորն են իրենց կյանքում, աշխատանքում կան համայնքում: Որպես գործընթաց, Աշխարհի Սրճարանը կարող է արթնացնել եւ տեսանելի դարձնել ցանկացած խմբի կոլլեկտիվ մտածողությունը, այսպիսով` խթանելով մարդկանց արդյունավետ գործելու կարողությունը ընդհանուր նպատակներին հասնելու հարցում:
Թրեյնինգի երեք հագեցած օրերից հետո մասնակիցները` նպատակներ դնելու եւ դրանց հասնելու նոր գաղափարներով, մեթոդներով եւ հմտություններով զինված, վերադարձան Երեւան` ձգտումների նոր զգացողությամբ եւ պարզ պատկերացմամբ, թե ինչպես կարելի է արդյունավետորեն աշխատել իրենց կազմակերպություններում:
Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամի տնօրենը մասնակցում է Կանանց նվիրված Ազգային Համաժողովինն, Երեւան
Սոցինտերնի փոխնախագահ եւ Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամի տնօրեն Մարիա Թիթիզյանը մայիսի 18-19 մասնակցեց Կանանց նվիրված Ազգային Համաժողովին, որը կազմակերպվել է Ազգային Ժողովրդավարական Ինստիտուտի (NDI) եւ USAID-ի կաղմից` Բրիտանական դեսպանատան եւ ՄԱԿ-ի Զարգացման Ծրագրի (UNDP) աջակցությամբ: «Աջակցություն Հայաստանում կանանց մացնակցությանը քաղաքականությանը. Կանանաց համաժողովրդական համաժողովը եւ Կանանց Պլատֆորմը» թեմայով համաժողովի նպատակն է ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել կանանց խնդիրներին եւ Հայաստանում ավելացնել կանանց քաղաքական ներկայացվածությունը եւ մասնակցությունը:
Համաժողովին իրենց մասնակցությունը բերեցին ավելի քան 300 կանայք քաղաքացիական հասարակությունից, կառավարությունից, ակադեմիական շրջանակներից եւ քաղաքական կուսակցություններից:
Համաժողովը բացվեց ելույթներով եւ հայտնի ամերիկյան եւ եվրոպական պետական պաշտոնյաների կողմից քննարկումներով: Հիմնական ելույթ ունեցողներն ու փորձագետներն էին ԱՄՆ դեսպան Մարի Յովանովիչը, Դեսպան Մերիլ Ֆրանկը (Կանանց Կարգավիճակի հարցերով ՄԱԿ-ի Հանձնաժողովի ԱՄՆ ներկայացուցիչ), Հայաստանում Շվեդիայի դեսպան Դայանա Ջանսին (նստավայրը Թիֆլիս), Ալբանիայում Մակեդոնիայի նախկին դեսպան Բրագորոդնա Մինգովա Կրեպիեւան, Հայաստանում ՄԱԿ-ի Զարգացման Ծրագրի մշտական համակարգող Դաֆինա Գերչեւան, Միսսուրիի Պետքարտուղար Ռոբին Կարնահանը, Սոցինտերնի փոխնախագահ Մարիա Թիթիզյանը եւ Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Չարլզ Լոնսդեյլը, տեղական եւ միաջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:
Համաժողովի ընթացքում, կին մասնակիցները բաժանվեցին փոքր աշխատանքային խմբերի, որպեսզի ձեւակերպեն Հայաստանում կանանց առնչվող խնդիրների քաղաքական լուծումները: Քննարկումները ընդգրկում էին այնպիսի թեմաներ, ինչպիսիք են. խմբակցությունների ստեղծում, աշխատանք կուսակցություններում եւ տարբեր ոլորտներում` ի պաշտպանություն գենդերային հավասարությանը, ընտանեկան բռնությունը, առողջապահությունը եւ հասարակությանը ու տղամարդ քաղաքական լիդերներին խրախուսել պաշտպանելու կանանց քաղաքական իրավունքները:
Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամի տնօրենի ելույթը Կալիֆորնիայի Համալսարանոերըւմ եւ Հայ եւ Առաջադիմական Քաղաքականությունը ամենամյա ֆորումում, Լոս Անջելոս
2010 թ. դեկտեմբերի 4-ին, կիրակի օրը, Կալիֆորնիայի Համալսարանում էին հավաքվել ակադեմիկոսներ, քաղաքական գործիչներ եւ առաջատար ակտիվիստներ Հայաստանից եւ Սփյուռքից` նշելու Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության 120-ամյակը, որը հայոց պատմության մեջ ամենահին եւ ազդեցիկ քաղաքական կուսակցություններից է:
Ելույթ ունեցողների շարքում էր նաեւ Հայաստանում Հրայր Մարուխյան Հիմնադրամի տնօրեն Մարիա Թիթիզյանը, ով ներկայացրեց կանանց դերը ՀՅԴ 120-ամյա պատմության ամբողջ ժամանակահատվածում: Ելույթը վերնագրված էր «Կանայք ՀՅԴ-ում. Անցյալը, ներկան եւ ապագան»:
Թիթիզյանը, ով նաեւ Սոցինտերնի փոխնախագահն է եւ ՀՅԴ ներկայացուցիչը Սոցինտերնի Կանանց խորհրդում, իր ելույթում անդրադարձավ երեք ժոմանակաշրջանների. 1880-1921 թթ. ազհային-ազատագրական շարժմանը; արտաքսումը Սովետական Հայաստանից եւ 1921-1991 թթ. Սփյուռքյան համայնքների ձեւավորումը; եւ 1991 թ.-ի անկախությունից հետո կուսակցության ի հայտ գալը Հայասատանում: Թիթիզյանը առանձնահատուկ ուշադրություն դարձրեց ՀՅԴ ստեղծման, Հայաստանի Առաջին Հանրապետության կառավարության ձեւավորման եւ Ղարաբաղի ազգային-ազատագրական շարժման գործում կուսակցության կանանց ունեցած դերին:
Ելույթում նա ներկայացրեց կանանց ընդհանուր բացակայությունը ՀՅԴ կարեւոր որոշումներ կայացնող մարմիններում, որը, ըստ նրա, հայկական իրականության արտահայտումն է, որտեղ սոցիալական եւ քաղաքական կյանքում տղամարդիկ են գերիշխում: Թիթիզյանը ընդգծեց, որ գենդերային անհավասարությունը «խոչնդոտ է հանդիսանում Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդավարացման եւ զարգացման ճանապարհին, ինչպես նաեւ Սփյուռքում կանանց մոտեցումների, տեսակետների եւ փորձառությունների պակասին»:
Ամփոփելով ելույթը, նա առաջընթացի ուղեգիծ ներկայացրեց, որով կուսակցությունը պետք է փոփոխություններ մտցնի, ապահովելով «այնպիսի աստիճանահարթակի ստեղծումը, որը կվերացնի կուսակցական կառույցներում կանանց առաջ քաշման նուրբ խոչնդոտները»:
Տիկ. Թիթիզյանը 2010 թ. դեկտեմբերի 8-ին Հոլիվուդի Հայկական Կենտրոնում Հայերը եւ Առաջադիմական Քաղաքականությունը 3-րդ ամենամյա ֆորումում Հայաստանում կանանց խնդիրների քննարկմանը հիմնական ելույթ ունեցողն էր:
Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության կողմից կազմակերպված եւ KPFK ռադիոյիով սփռված ֆորումը անդրադարձավ Հայաստանում գենդերային հավասարության, քաղաքացիական հասարակության եւ կանանց դերի ուժեղացմանը: Ֆորումի վարողներն էին Սոցինտերնի փոխնախագահ Մարիա Թիթիզյանը եւ ՀՀ Ազգային Ժողովի ՀՅԴ խմբակցության անդամ Լիլիթ Գալստյանը: